De druk op werknemers is tegenwoordig hoog. In 2023 groeide het aantal mensen dat zich langdurig ziekmeldde met stressklachten met 11% (bron). Dit is zowel voor de werkgever als werknemer erg vervelend, zeker als het om een burn-out blijkt te gaan. Het herstel kan langdurig zijn en het kan een bedrijf veel geld kosten. Gelukkig zijn er verschillende dingen die werkgevers en leidinggeven kunnen doen om bij te dragen aan burn-out preventie. In dit artikel krijg je hiervoor acht tips. Eerst leggen we uit wat een burn-out is en wat de verschillende effecten van stress zijn.
Wat is een burn-out?
Een burn-out is een gevolg van langdurige stress en het niet kunnen loslaten van deze spanning. Iemand heeft (volgens thuisarts.nl) minimaal een half jaar last van deze drie burn-out symptomen:
- Drie of meer spanningsklachten, zoals geestelijke en/of lichamelijke vermoeidheid, niet tegen lawaai of drukte kunnen, onrustig slapen, prikkelbaar zijn, een gejaagd gevoel hebben, piekeren of gemakkelijk huilen.
- Dagelijkse bezigheden, zoals studeren of werk, lukken niet meer.
- Het gevoel hebben dat je de problemen in je leven niet meer aankunt, zoals de grip kwijtraken of een machteloos gevoel hebben.
Vaak wordt een burn-out veroorzaakt door een combinatie van factoren en in veel gevallen speelt de werksituatie ook mee. Werkgevers kunnen dus een belangrijke rol spelen in het voorkomen van een burn-out of uitval door stressklachten.
Is stress altijd slecht?
Stress is niet per se slecht voor iemand. Een beetje stress zorgt dat je in actie komt en dat je beter presteert. Zoals in het figuur te zien is, geeft de ‘Yerkes-Dodson law bell curve’ dit goed weer. Te weinig stress zorgt voor verminderde prestatie, maar teveel stress ook. Bij te weinig stress is er vaak sprake van verveling, waardoor het lastig is om gemotiveerd te zijn of je aandacht erbij te houden. Teveel stress kan zorgen voor spanning en angst, waardoor prestatie en motivatie ook afneemt.
Neem bijvoorbeeld Jack, iemand die projectmatig werk doet. Soms zijn er weinig projecten en verveelt Jack zich op zijn werk. Hij is veel minder gemotiveerd en vindt het lastig om zich te focussen op het werk dat er wel is. In periodes met veel belangrijke deadlines, gaat Jack overwerken en ervaart hij spanning en druk. Als dit een langere tijd aanhoudt, neemt zijn prestatie af. Het liefst ziet Jack dat projecten en deadlines op elkaar aansluiten; dit levert voor hem het optimale niveau van motivatie, werkdruk en prestatie op.
Het is dan ook van belang om het optimale niveau te vinden. Dit optimale stressniveau verschilt per persoon, taak en situatie. In het verlengde hiervan hoeft een hoge werkdruk ook niet erg te zijn, als mensen voldoende tijd en middelen hebben om ermee om te gaan.
Zaken die hier invloed op hebben zijn onder andere persoonlijkheid, vaardigheden en kennis, tijd, complexiteit van het werk en de werkomgeving. Er zijn dus een aantal zaken waar je als werkgever invloed op hebt om je medewerkers te helpen om te gaan met stress, zodat ze op het optimale stressniveau blijven werken en presteren. Tegelijkertijd draag je daardoor actief bij aan burn-out preventie.
Acht tips en maatregelen die je als werkgever kan nemen voor burn-out preventie
1. Zorg voor een veilige werkomgeving en prettige werksfeer
In een veilige werkomgeving heerst er vertrouwen, durven mensen elkaar feedback te geven en is er aandacht voor elkaar. Een veilige werkomgeving op zichzelf kan de kans op een burn-out al verminderen, omdat medewerkers hierdoor minder stress ervaren. Ook durven ze eerder naar je toe te komen of zullen ze eerder om hulp vragen. Want je kunt je medewerkers niet helpen als ze niet eerlijk durven te zijn of zich niet ziek durven te melden vanwege stressklachten.
2. Zorg dat je medewerkers hun talenten kunnen inzetten
Wanneer medewerkers hun talenten kunnen benutten, ervaren ze niet alleen minder stress, maar krijgen ze ook energie van hun werk. Dit helpt hen om met werkdruk en stress om te gaan. Soms is dit makkelijker gezegd dan gedaan of heb je niet altijd zicht op de talenten in je team. Er zijn verschillende hulpmiddelen die je hierbij kunnen helpen, zoals werken met kernkwadranten of assessments.
3. Stimuleer feedback, leren en ontwikkelen
Kennis, vaardigheden en ervaring zorgen dat medewerkers beter met de werkdruk en complexiteit van hun werk om kunnen gaan. Stimuleer daarom een feedbackcultuur, het volgen van cursussen en opleidingen en zorg voor een goed inwerktraject.
4. Uit je waardering
Er is veel focus op wat er nog beter kan, maar regelmatig vergeten we om ook aandacht te geven aan wat er wél goed gaat. Uit daarom je waardering en vier successen, zowel individueel als in het team.
5. Sta open voor de ideeën en meningen van je werknemers én doe er iets mee
Door naar je medewerkers te luisteren en hun ideeën mee te nemen of uit te voeren, voelen ze zich gehoord en serieus genomen. Dit versterkt het gevoel van regie en betrokkenheid. Dat vermindert op zijn beurt stress en zorgt dat medewerkers beter met werkdruk kunnen omgaan. Ook kunnen de ideeën helpen om efficiënter of beter te werken.
6. Stimuleer autonomie en geef zoveel mogelijk vrijheid
Autonomie is één van de psychologische basisbehoeftes om gemotiveerd te zijn en jezelf te kunnen ontwikkelen (naast competentie en verbondenheid), volgens de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan. Geef je medewerkers daarom zoveel mogelijk vrijheid en ruimte om zelf hun werkwijze, planning en methodes te bepalen. Vertrouwen is hierin een belangrijke basis. Omdat de behoeftes aan autonomie en sturing en het verantwoordelijkheidsgevoel per persoon verschillen, is het van belang dat je dit per medewerker onderzoekt en aanpast.
7. Maak tijd voor gesprekken én luister oprecht
Vraag als werkgever of leidinggevende regelmatig hoe het met de ander gaat en besteedt hierbij ook aandacht aan stress, gevoel van werkdruk en energieniveau. Vervolgens kun je samen onderzoeken wat de medewerker helpt om hiermee om te gaan. Denk bijvoorbeeld aan flexibele werktijden of een dag thuiswerken. Maatwerk en flexibiliteit zijn belangrijk, omdat de behoeftes per persoon verschillen.
8. Bevorder pauze nemen en een goede werk-privébalans
Pauze nemen is erg belangrijk om stress te verminderen en prestatie te verbeteren. Geef daarom het goede voorbeeld en benadruk het belang hiervan. Stimuleer bijvoorbeeld wandelen tijdens de pauze en zorg voor een prettige pauzeplek, weg van het bureau of de werkplek. Besteedt ook aandacht aan het belang van ontspannen, voldoende vrij nemen en niet overmatig overwerken. Een goede werk-privébalans zorgt dat mensen helemaal los kunnen komen van hun werk, wat belangrijk is voor ontspanning en loslaten van werkstress.
Met deze tips kun je de start make om jouw medewerkers te helpen om beter met werkdruk om te gaan en stress te verminderen. Zo verklein je de kans op een burn-out én zullen je medewerkers beter presteren. Ben je op zoek naar concrete handvaten of begeleiding voor jouw organisatie? Neem dan contact met ons op!
