Effectief omgaan met weerstand als leidinggevende

Weerstand: iedere leidinggevende heeft er weleens mee te maken. Bij verandering, het nemen van besluiten of in samenwerking. Effectief omgaan met weerstand kan een uitdaging zijn. De één gaat er van nature beter mee om dan de ander. Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om effectief met weerstand om te gaan en mensen te betrekken. Want vergeet niet, een (grote) criticus kan ook hele goede ideeën hebben! In deze blog geven we daarom tips voor het effectief omgaan met weerstand.

Wat is weerstand precies en hoe uit het zich?

Weerstand is een afwerende reactie tegen verandering, nieuwe ideeën of situaties die afwijken van de status quo. Vaak komt het voort uit gevoelens van onzekerheid, angst voor het onbekende, controlebehoefte of de wens bestaande belangen te beschermen.

In een werkomgeving kan weerstand zich op verschillende manieren uiten:

• Verminderd enthousiasme of motivatie: Medewerkers zijn minder enthousiast, presteren minder goed en komen minder gemotiveerd over.
• Sarcastische of cynische opmerkingen, bijvoorbeeld tijdens vergaderingen of in gesprekken.
• Tegenwerking, waarbij iemand actief probeert om de verandering te stoppen of te belemmeren.
• Bewuste onthouding van informatie die nuttig kan zijn voor de verandering.
• Frustratie wordt vaker geuit op de werkvloer en er zijn meer klachten.
• Blijven vasthouden aan de oude routines of werkwijze, ook wanneer de nieuwe methode al wordt of is ingevoerd.
• Stil verzet, waarbij mensen doen alsof ze meewerken, maar in werkelijkheid niet veranderen of zich niet inzetten.
• Afleiding zoeken: Mensen richten zich op andere taken en projecten, om zo niet met de verandering bezig te hoeven zijn.

Weerstand is er dus niet altijd openlijk en sommige mensen trekken zich juist terug. Door de verschillende situaties te herkennen, kun je ook effectiever omgaan met weerstand.

Effectief omgaan met weerstand

Effectief omgaan met weerstand kan op verschillende manieren en is ook afhankelijk van de persoon en het soort weerstand dat iemand laat zien. Een aantal zaken is sowieso van belang, zoals een omgeving waarin men zich veilig voelt om zich te uiten, mee kan denken met de situatie en eigenaarschap ervaart. Vaak werkt het beter om het team al vroeg te betrekken en ook écht wat te doen met ideeën. In dit onderdeel geven we een aantal tips om dit te doen!

1. Luister actief en toon empathie: Weerstand komt vaak voort uit (onuitgesproken) zorgen of angsten. Luister daarom naar je teamleden en probeer hun perspectief te begrijpen. Laat zien dat je hun standpunt waardeert en hun gevoelens begrijpt. Dit doe je door open vragen te stellen, actief te luisteren en de ander genoeg ruimte te geven om zijn of haar verhaal te doen.
2. Communiceer duidelijk en transparant: Weerstand kan ook ontstaan door een gebrek aan informatie, duidelijkheid of openheid. Wees daarom duidelijk over de reden van de verandering, de noodzaak van bepaalde beslissingen en welke impact het zal hebben. Moedig medewerkers aan om vragen te stellen en vraag of alles duidelijk is, ook aan de medewerkers die normaal stiller of meer teruggetrokken zijn. Hiermee verminder je onzekerheid en zorg je voor meer begrip.
3. Betrek je team zo vroeg mogelijk bij het proces: Mensen accepteren sneller verandering als ze zich gehoord voelen, betrokken zijn en verantwoordelijkheid of eigenaarschap hebben. Betrek het team daarom zo vroeg mogelijk bij de verandering of besluitvorming. Geef ze bijvoorbeeld de mogelijkheid om feedback te geven of suggesties te doen. Neem dit ook serieus en werk met hen samen.
4. Betrek kritische mensen bij het vinden van oplossingen: Soms is het lastig om met kritiek om te gaan, maar iemand die kritisch is, ziet vaak zwakke plekken in het plan én heeft waardevolle ideeën. Vraag deze personen daarom naar hun ideeën en laat ze meedenken over oplossingen. Daarnaast kan dit ervoor zorgen dat andere medewerkers, die twijfelen, makkelijker meebewegen.
5. Stimuleer een cultuur van constructieve feedback: Wanneer mensen zich veilig voelen om feedback te geven en hun mening te delen, durven mensen ook uit zichzelf actiever bij te dragen aan de besluitvorming. Het is belangrijk om te laten zien dat kritiek welkom is, zolang het constructief en gericht is op oplossingen. Dit levert waardevolle informatie op voor jou als leidinggevende en kan al vanaf het begin voor minder weerstand zorgen.

Weerstand is een reactie die je als lastig kunt ervaren, maar ook als iets dat waardevolle inzichten en ideeën kan bieden, als je er goed mee weet om te gaan. Met behulp van deze tips kun je daarin eerste stappen zetten, je team betrekken en zo de weerstand ombuigen. Veel succes!

Meer weten over gesprekstechnieken en het voeren van het goede gesprek? Verdiep je dan verder met onze whitepaper!