Inzicht in de 4 communicatiestijlen - en wat je ervan kunt leren!

De manier waarop je communiceert heeft invloed op je omgeving, relaties en prestaties. Sommige manieren van communiceren sluiten goed bij elkaar aan en soms botst het juist. Door inzicht te krijgen in jouw communicatiestijl en die van anderen, kun je het beter leren inzetten.

Om erachter te komen wat jouw voorkeursstijl is, kun je deze twee vragen beantwoorden:

Hoeveel ruimte neem ik in tijdens een gesprek?

Wanneer je veel ruimte inneemt, heb je een sneller spreektempo, luidere stem, neem je (snel) beslissingen en deel je je mening. Je geeft eerder sturing in het gesprek en je oefent invloed uit. Ook reageer je sneller op wat een ander zegt dan iemand die minder ruimte inneemt.

Als je juist ruimte geeft, reageer je minder snel, heb je een lager spreektempo en een zachtere stem. Je neemt meer je tijd om beslissingen te nemen (of laat dit aan de ander), bent eerder afwachtend en geeft de ander de ruimte om ideeën en meningen te delen.

Hoeveel gevoelens laat ik zien tijdens een gesprek?

Wanneer je de voorkeur hebt voor het inhouden van gevoelens, zul je eerder over feiten praten, ben je taakgericht en valt er minder te lezen uit je lichaamstaal of gezichtsuitdrukking.

Als je juist wel je gevoelens uit, praat je veel over je beleving en ben je meer gericht op de relatie. Ook maak je veel gebaren en heb je een meer expressieve lichaamshouding en mimiek.

Jouw communicatiestijl

In het onderstaand model (gebaseerd op DISC en Bolton&Bolton) zie je twee assen, waaruit vier stijlen volgen. Op basis van jouw antwoorden op de twee vragen, kom je uit op een van de vier stijlen. Iedereen heeft alle stijlen in zich, maar de meeste mensen hebben een voorkeursstijl.

Beschouwende stijl: Gevoelens inhouden en ruimte geven. Je hebt voorkeur voor logica, een heldere procedure en onderbouwing. Je bent taakgericht, analytisch en je praat bij voorkeur over feiten. Je neemt de tijd om beslissingen te nemen en je bent nauwkeurig en beheerst. De positieve kanten van deze stijl zijn onder andere zorgvuldigheid, de stille kracht op de achtergrond zijn en betrouwbaarheid.

Directieve stijl: Gevoelens inhouden en ruimte nemen. Je bent voornamelijk resultaatgericht en je onderneemt actie. In je communicatie ben je kort, bondig en zakelijk. Je neemt de leiding, je kunt (snel) besluiten nemen en je bent meer gericht op de grote lijnen. Je houdt niet van geneuzel. Hier zijn de positieve kanten onder andere duidelijkheid, concreet communiceren en richten op het resultaat of het doel.

Coöperatieve stijl: Gevoelens uiten en ruimte geven. Je bent meer gericht op de relatie en je ondersteunt anderen. Vaak zijn mensen met deze voorkeursstijl vriendelijk en bescheiden. Je kunt goed luisteren en je werkt graag in een open omgeving. Ook houd je rekening met de sfeer. Je neemt minder snel besluiten, deelt minder snel je mening en overlegt graag met anderen. De positieve kanten van deze stijl zijn onder andere belangeloos en zorgend zijn en fijn om mee samen te werken.

Expressieve stijl: Gevoelens uiten en ruimte nemen. Je neemt het initiatief en je hebt veel ideeën. Je bent energiek, spontaan en enthousiast. Je praat over belevingen en je houdt van een levendige discussie. Je stimuleert anderen en je hebt een vlotte babbel. Bij voorkeur houd je je minder met de details bezig. Bij deze stijl zijn de positieve kanten bijvoorbeeld anderen motiveren, aanstekelijkheid en positivisme

Leren van stijlen

Naast alle positieve kanten, kennen de verschillende stijlen ook nadelen of valkuilen. Je kunt van de positieve kanten van de andere stijlen leren. Dit betekent niet dat je jouw eigen voorkeursstijl moet afleren of je anders moet voordoen dan je bent. Juist door andere manieren van communicatie aan jouw stijl toe te voegen, kun je het effectiefst communiceren.

1. Bij een beschouwende stijl, kun je te langzaam worden of te veel in detail treden. Probeer dan om oog te houden voor de grote lijn en de deadlines. Ook een meer pragmatische aanpak kan helpen.
2. Iemand met een directieve voorkeursstijl loopt het risico om drammerig of autoritair te worden. Besteed dan juist meer aandacht aan de relatie, wees geduldig en geef de ander voldoende ruimte om meningen en emoties te delen.
3. Mensen met een coöperatieve stijl lopen het risico dat ze te wollig zijn in hun communicatie, besluiteloos zijn of een te softe aanpak hebben. Probeer dan meer to-the-point te communiceren of je wat meer te richten op de concrete taak. Ook kun je steviger je mening delen.
4. Bij een expressieve voorkeursstijl loop je het risico dat je teveel in de emotie gaat staan of slordig of druk overkomt. Probeer de ander voldoende ruimte te geven en besteedt voldoende aandacht aan het doel, details en de feiten.

Met behulp van deze tips kun je jouw communicatie verbeteren én krijg je meer begrip voor anderen. Met als resultaat dat je beter gaat samenwerken én minder snel in je eigen valkuil stapt!